Metodologija naučno-istraživačkog rada u tehničko-tehnološkim naukama

Cilj ovog predmeta je da se studenti upoznaju sa metodologijom naučno-istraživačkog rada u tehničko – tehnološkim naukama i osposobe za pisanje i objavljivanje naučno istraživačkih radova, kao i za pisanje predloga naučno istraživačkih projekata.

Studenti su osposobljeni za samostalno planiranje i realizaciju širokog korpusa istraživanja u oblasti tehničko-tehnoloških nauka, sa fokusom na računarske nauke i informacione tehnologije.

Pojam nauke, metodologije, naučnih metoda i naučnog saznanja. Odnos nauke i metodologije naučnih istraživanja. Faze naučnih istraživanja. Projektovanje i realizacija naučnih istraživanja. Metodologija i metode naučnog istraživanja u tehničko-tehnološkim naukama. Analiza aktuelnih naučno-istraživačkih oblasti u tehničko-tehnološkim naukama, sa fokusom na računarske nauke i informacione tehnologije. Uloga informacionih tehnologija i elektronskog poslovanja u interdisciplinarnim istraživanjima.
Planiranje i realizacija naučnog istraživanja. Kritička analiza literature iz oblasti naučnog interesovanja studenta i izbor teme istraživanja. Dizajn istraživanja. Planiranje i realizacija eksperimenata. Izbor odgovarajuće metodologije, metoda i postupaka.
Razvoj infrastrukture za realizaciju istraživanja. Postavljanje eksperimenta. Razvoj IT infrastrukture, računarske i softverske podrške za realizaciju eksperimenta. Postavljanje infrastrukture u <eng>cloud</eng> okruženju. Razvoj <eng>testbed</eng>-ova. Razvoj i evaluacija prototipova. Razvoj mehanizama za prikupljanje i analizu podataka. Sprovođenje eksperimenta u realnom ili simulacionom okruženju. Koncepti i uloga računarske simulacije, 3D modeliranja i virtuelne realnosti u naučno-istraživačkim eksperimentima. Praćenje i nadgledanje eksperimenata. Prikupljanje podataka i skladištenje u odgovarajućim bazama podataka. <eng>Big data</eng> baze podataka. Skladištenje nestrukturiranih i multimedijalnih podataka. Integracija podataka iz različitih izvora, transformacija i priprema za analizu. Primena kvantitativnih i kvalitativnih metoda za analizu rezultata. Analiza rezultata i zaključivanje. Vizuelizacija rezultata i razvoj interaktivnih izveštaja. Kritička analiza stručnih i naučnih doprinosa.
Struktura naučnog rada i istraživačkog izveštaja. Metodologija pisanja istraživačkih radova iz oblasti tehničko tehnoloških nauka. Tipovi naučnih radova: pregledni rad, istraživački rad. Objavljivanje i prezentovanje rezultata na naučnim skupovima i konferencijama. Objavljivanje rezultata u vodećim međunarodnim časopisima sa fokusom na časopise sa impakt faktorom na <eng>SCI</eng> listi. Tehnička priprema rada za slanje u časopis. Standardi za citiranje. Komunikacija sa urednicima i recenzentima. Analiza ishoda recenzije, korekcije prema zahtevima recenzije i pisanje odgovora.
Naučno-istraživački projekti. Struktura projekta istraživanja. Tipovi istraživačkih projekata: razvojni, inovacioni, komercijalni. Priprema predloga istraživačkih projekata u skladu sa nacionalnom i međunarodnom praksom i standardima. Upravljanje naučno-istraživačkim projektima. Izrada projektne dokumentacije.
Alati za podršku naučno-istraživačkom radu. Kobson servisi. Digitalne biblioteke. <eng>Mendeley. One Note. Publish or Perish. Google Scholar. Scopus. Web of Science. Publons</eng>. Alati za komunikaciju i saradnju.
Pregled otvorenih istraživačkih oblasti u IT i elektronskom poslovanju. Pregled najuticajnijih časopisa. Analiza čestih grešaka u svim fazama naučno-istraživačkog rada.

1. Blagojević V, Bojić D, Bojović M, Cvetanović M, Milutinović V, A systematic approach to generation of new ideas for PhD research in computing, In Advances in computers (Vol.104, pp. 131) .https://doi.org/10.1016/bs.adcom.2016.09.001, Elsevier, 2017
2. Milutinović V, A Structured Approach to Research for PHD Students in Computer Science and Engineering:How to Create Ideas, Conduct Research, and Write Papers, IPSI Transactions on Internet Research, Vol. 11, No.2, pp. 46-53. ISSN 1820-4503,IPSI, 2015

3.Thomas C. G, Research methodology and scientific writing, Springer, 2021

4. A.M. Novikov, D. A. Novikov, Методология научного исследования, Москва, Либроком, 2010
5. Mihailović D, Metodologija naučnih istraživanja, FON, Beograd, 2019
6. Boon M, Scientific methodology in the engineering sciences, In: The Routledge Handbook of Philosophy of Engineering, Diane Michelfelder and Neelke Doorn (eds.) (pp. 80-94.), Routledge, 2020
7. Ogot M, Okudan G, Systematic Creativity Methods in Engineering Education: A Learning Styles Perspective, Int’l Journal of Engineering Education, Vol. 22, No. 3, pp.566-576, 2006
8. Torres-Carrión P. V, González-González C. S, Aciar S, Rodríguez-Morales G, Methodology for systematic literature review applied to engineering and education, In 2018 IEEE Global Engineering Education Conference (EDUCON) (pp.1364-1373), IEEE, 2018
9. Lubbe, Sam, From PostGrad to Professional: Useful tips for choosing and executing a doctoral thesis, The Electronic Journal of Business Research Methods 2.2 pp. 155-160. ISSN: 1477-7029, Academic conferences Ltd, 2003
10. Gómez J. M, Mouselli S, Modernizing the Academic Teaching and Research Environment: Methodologies and Cases in Business Research, Springer, 2018
11. Materijali u e-formi sa portala za e-učenje moodle.elab.fon.bg.ac.rs, 2021