Doktorske studije Softversko inženjerstvo i Elektronsko poslovanje

Svrha studijskog programa je obrazovanje studenata i osposobljavanje za samostalan i kvalitetan naučno-istraživački rad u oblasti softverskog inženjerstva, veštačke inteligencije, elektronskog poslovanja, informacionih sistema u Internet okruženju i srodnih naučnih disciplina. Studijski program Softversko inženjerstvo i elektronsko poslovanje koncipiran je tako da:
- studente upozna sa najnovijim i najvrednijim naučnim dostignućima,
- osposobi studente za kritičko ocenjivanje dostupnih naučnih rezultata i identifikaciju otvorenih istraživačkih problema,
- osposobi studente da planiraju, organizuju i realizuju naučne eksperimente, analiziraju rezultate i izvode relevantne zaključke na osnovu sprovedenih istraživanja,
- osposobi studente da učestvuju i rukovode naučno-istraživačkim projektima i timovima,
- podstakne studente da publikuju rezultate naučno-istraživačkog rada u nacionalnom i međunarodnim konferencijama i časopisima.

Svršeni studenti doktorskih studija treba da unaprede svoja znanja i veštine, i da steknu kompetencije koje će im omogućiti da doprinose daljem razvoju društva u oblastima obrazovanja, naučnog istraživanja, razvoja novih tehnologija, metodoloških postupaka, razvoja inovativnih proizvoda i usluga.

Studijski program Softversko inženjerstvo i elektronsko poslovanje usklađen je sa vizijom, misijom i ciljevima Fakulteta organizacionih nauka i postojećom organizacionom strukturom. U sebi integriše područja informatike, a posebno informacionih sistema, softverskog inženjerstva i elektronskog poslovanja. Unutar studijskog programa, izborni predmeti omogućavaju profilisanje doktoranada ka zadovoljenju specifičnih društvenih potreba u oblastima informatike, informacionih sistema i tehnologija, softverskog inženjerstva i elektronskog poslovanja. Studijski program se zasniva na primeni najviših međunarodih akademskih i naučnih standarda i međunarnodnih merila kvaliteta, u cilju unapređenja međunarodne konkurentnosti doktoranada, Fakulteta organizacionih nauka i Univerziteta u Beogradu.

Osnovni cilj studijskog programa doktorskih akademskih studija je da studenti steknu najviše naučne sposobnosti i akademske veštine iz oblasti softverskog inženjerstva, veštačke inteligencije, elektronskog poslovanja, informacionih sistema i tehnologija i srodnih disciplina. Sticanje ovakvih sposobnosti i veština zasnovano je na savladanoj metodologiji naučno-istraživačkog rada i neophodno u cilju:
- unapređenja stvaralačkog potencijala kandidata prilikom identifikacije, konceptualizacije, specifikacije i implementacije inovativnih rešenja problema iz prakse,
- razvoja sposobnosti kritičkog i konstruktivnog razmišljanja kandidata koja mogu da izdrže naučnu kritiku,
- razvoja sposobnosti za timski rad ili vođenje naučno-istraživačkih projekata,
- ovladavanja veštinama potrebnim za profesionalno obavljanje poslova i uspešan razvoj karijere u naučno-istraživačkoj i inovacionoj delatnosti.

Ciljevi studijskog programa doktorskih akademskih studija Softversko inženjerstvo i elektronsko poslovanje zasnovani su na savremenim pravcima razvoja softverskog inženjerstva i elektronskog poslovanja, usklađeni sa sličnim studijskim programima u svetu i u skladu sa preporukama vodećih svetskih autoriteta u ovoj oblasti. Značajan uticaj na ciljeve, strukturu i sadržaj ovog studijskog programa imaju razvoj i primena savremenih informacionih tehnologija, kao i neophodnost digitalne transformacije u različitim sferama poslovanja i ljudskog delovanja. Studijski program je koncipiran tako da njegovim pohađanjem student postaje visoko kvalifikovan istraživač u oblasti informatike, tj. informacionih sistema i tehnologija, softverskog inženjerstva i elektronskog poslovanja. Student stiče kvalitetna znanja i veštine zasnovane na primeni savremenih informacionih tehnologija i metodologija, a koja mu omogućavaju naučni pristup u identifikaciji, analizi i rešavanju kompleksnih problema. Profesionalne kompetencije studenata koje se stiču tokom ovih studija doprineće:
- podizanju nivoa konkurentnosti na lokalnom i svetskom tržištu rada,
- inovativnosti u radu akademskih i istraživačkih institucija,
- unapređenju rada preduzeća koja su otvorena ka novim pristupima i rešenjima u oblasti elektronskog poslovanja, softverskog inženjerstva i informacionih sistema,
- razvoju informacionog društva u celini.

Postavljeni ciljevi studijskog programa usaglašeni su sa osnovnim zadacima i ciljevima Fakulteta organizacionih nauka navedenim u Statutu Fakulteta, kao i Univerziteta u Beogradu.

Program doktorskih studija Softversko inženjerstvo i elektronsko poslovanje omogućava studentima da nakon završenih studija poseduju znanja, veštine, razvijene sposobnosti i kompetencije za:
- samostalan naučno-istraživački rad, planiranje i realizaciju teorijskih i eksperimentalnih istraživanja u oblasti softverskog inženjerstva i elektronskog poslovanja;
- primenu naprednih i specijalizovanih veština i tehnika za rešavanje otvorenih istraživačkih problema;
- primenu veština komunikacije za objašnjavanje i kritiku teorija, metodologija i zaključaka, i publikovanje rezultata istraživanja u skladu sa međunarodnim standardima i principima etičkog kodeksa i dobre naučne prakse;
- saopštavanje naučno-istraživačkih rezultata sa originalnim naučnim doprinosom na naučnim konferencijama, objavljivanje u uglednim međunarodnim časopisima sa impakt faktorom, razvoj patenata i novih tehničkih rešenja;
- pisanje predloga naučno-istraživačkih projekata i učešće u realizaciji projekata u oblastima softverskog inženjerstva i elektronskog poslovanja;
- učešće u razvoju standarda, protokola, arhitektura i metoda razvoja softvera i kompleksnih sistema elektronskog poslovanja;
- pružanje konsultantskih usluga u vezi sa inovacijama u složenim softverskim sistema i sistema elektronskog poslovanja;
- uključivanje u obrazovni rad u oblastima informatike na srednjoškolskom i visokoškolskom nivou.

Savladavanjem studijskog programa studenti stiču sledeće predmetno-specifične kompetencije:
- temeljno poznavanje i razumevanje disciplina softverskog inženjerstva, veštačke inteligencije, elektronskog poslovanja i savremenih informacionih sistema;
- sposobnost rešavanja problema upotrebom predmetno-specifičnih teorijskog znanja, kvantitativnih i kvalitativnih naučnih metoda i postupaka;
- sposobnost praćenja savremenih dostignuća i identifikovanje ključnih problema, trendova u tehnologijama i menadžmentu elektronskog poslovanja, razvoju novih tehnologija i postupaka u okvirima softverskog inženjerstva;
- sposobnost samostalnog vrednovanja naučnih rezultata u cilju unapređenja postojećih i stvaranja novih modela, koncepata, ideja i teorija u oblasti softverskog inženjerstva i elektronskog poslovanja;
- modeliranje i realizacija inovativnih, pouzdanih, skalabilnih i distribuiranih sistema elektronskog poslovanja zasnovanih na mobilnim, cloud, IoT, big data, VR, AR i blockchain tehnologijama i računarskoj simulaciji;
- samostalan razvoj softvera, uz detaljno poznavanje aktuelnih softverskih tehnologija i razvojnih alata.

Kompetencije stečene savladavanjem studijskog programa omogućavaju studentima dalji profesionalni razvoj u nauci, obrazovanju, privredi i javnom sektoru.

Studijski program Softversko inženjerstvo i elektronsko poslovanje obuhvata dva studijska područja: Elektronsko poslovanje i Softversko inženjerstvo i veštačka inteligencija. Studenti biraju ukupno 9 predmeta raspoređenih u četiri korpe (1+5+2+1 predmeta):
1) Na prvoj izbornoj poziciji se nalaze dva predmeta: Metodologija naučno-istraživačkog rada u tehničko-tehnološkim naukama i Softversko inženjerstvo - odabrana poglavlja.
2) U okviru druge izborne korpe student bira 5 predmeta. Student može da bira sve predmete iz jednog izbornog područja ili bilo kojih 5 predmeta iz oba izborna područja. Ukoliko student odabere svih 5 predmeta u okviru jednog izbornog područja, u dodatku diplomi će u delu "Dodatne informacije o studentu" biti opis izbornog područja za koje se opredelio/la.
• Predmeti izbornog područja Elektronsko poslovanje: Elektronsko poslovanje - odabrana poglavlja, Internet marketing i društveni mediji - odabrana poglavlja, Mobilno poslovanje, Internet inteligentnih uređaja i pametna okruženja, Elektronsko obrazovanje - odabrana poglavlja, E-zdravstvo - odabrana poglavlja, Virtuelna i proširena realnost, Cloud computing i softverski definisane mreže, Big data i poslovna inteligencija u elektronskom poslovanju, Inteligentno upravljanje podacima u elektronskom poslovanju, Blockchain u elektronskom poslovanju - odabrana poglavlja, Upravljanje rizikom u elektronskom poslovanju.
• Predmeti izbornog područja Softversko inženjerstvo i veštačka inteligencija: Prikupljanje softverskih zahteva, Projektovanje softvera – odabrana poglavlja, Konstrukcija softvera – odabrana poglavlja, Testiranje softvera – odabrana poglavlja, Kvalitet softvera, Softverski proces i održavanje softvera – odabrana poglavlja, Alati i metode softverskog inženjerstva – odabrana poglavlja, Veštačka inteligencija – odabrana poglavlja, Inteligentni sistemi – odabrana poglavlja.
3) U okviru treće izborne korpe student bira dva predmeta. U ovoj korpi se nalaze svi predmeti iz korpe dva iz oba izborna područja.
4) Student bira jedan predmet iz četvrte izborne korpe, koja obuhvata predmete: Konkurentno i distribuirano programiranje, Internet ekonomija - odabrana poglavlja, Menadžment elektronskog poslovanja - odabrana poglavlja, Sajber psihologija - odabrana poglavlja, Inženjerska ekonomika, Logika i metodologija za softverske inženjere, Upravljanje softverskim projektima – odabrana poglavlja. Dodatno, studenti se podstiču da biraju predmete iz kurikuluma drugih studijskih programa na FONu ili studijskih programa drugih fakulteta, u skladu sa Zakonom.

U prvom semestru studenti biraju jedan predmet iz prve izborne pozicije i dva izborna predmeta studijskog područja. U drugom i trećem semestru studenti biraju po tri izborna predmeta, tako da u svakom semestru biraju po 30 ESPB bodova (10 ESPB po predmetu). Fond časova aktivne nastave je 1+0+3. Polaganjem svih predmeta student stiče ukupno 90 ESPB. Tokom prva tri semestra studenti se osposobljavaju za samostalan naučno-istraživački rad, planiranje i realizaciju teorijskih i eksperimentalnih istraživanja u oblasti softverskog inženjerstva i elektronskog poslovanja. U četvrtom semestru studenti pristupaju izradi pristupnog rada za doktorsku disertaciju čijom odbranom stiču 30 ESPB. Tokom prve dve godine doktorskih studija studenti se podstiču da naučno-istraživačke rezultate sa originalnim naučnim doprinosom saopštavaju na naučnim konferencijama, objavljuju u nacionalnim i međunarodnim časopisima, da razvijaju tehnička rešenja u oblasti softverskog inženjerstva i elektronskog poslovanja. Tokom petog i šestog semestra student radi doktorsku disertaciju i priprema radove za objavljivanje u najuglednijim međunarodnim časopisima sa impakt faktorom. Postupak prijave, izrade i odbrane doktorske disertacije se određuje opštim aktima Fakulteta organizacionih nauka i Univerziteta u Beogradu.

Uslov za prijavu doktorske disertacije je da student položeni devet ispita predviđenih studijskim programom i odbrani pristupni rad. Uslov za odbranu doktorske disertacije je bar jedan rad objavljen u časopisu međunarodnog značaja sa impakt faktorom i koji se nalazi na SCI, SCIe ili sSCI listi. Ishod studijskog programa je napisana i odbranjena doktorska disertacija koja predstavlja samostalni originalni naučni rad studenta u kojoj su prikazana primenjena teorijska i praktična znanja, u skladu sa međunarodnim standardima i principima etičkog kodeksa i dobre naučne prakse.

Studijski program Softversko inženjerstvo i elektronsko poslovanje usklađen je sa savremenim svetskim tokovima i stanjem nauke u oblastima softevrskog inženjerstva i elektronskog poslovanja, kao i sa akreditovanim programima inostranih visokoškolskih ustanova. Studijski program je celovit i sveobuhvatan i usaglašen je sa drugim studijskim programima FONa.
Studijski program usklađen je sa:
- Strategijom razvoja informacionog društva u Republici Srbiji do 2020.
- Preporukama IEEE i ACM relevantnih svetskih profesionalnih organizacija iz oblasti računarstva, objavljenih na adresama: https://www.acm.org/binaries/content/assets/education/curricula-recommendations/it2017.pdf i https://www.acm.org/binaries/content/assets/education/gsew2009.pdf, kao i karakterizacija oblasti softverskog inženjerstva data u dokumentu Guide to the Software Engineering Body of Knowledge (SWEBOK) objavljene u https://www.computer.org/education/bodies-of-knowledge/software-engineering/v3, iza kojeg stoje i spomenute dve organizacije i niz najuglednijih kompanija u softverskoj industriji danas
- Preporukama Gartnera i drugih značajnih konsultantskih kompanija u oblasti IT
- Digicomp 2.0 - okvir digitalnih kompetencija građana
- Strategijama Evropske Unije, kao što je Digital Single Market strategija koja ima za cilj da ojača poziciju Evrope kao lidera u sferi digitalne ekonomije. Tim povodom kreirane su polise za: Big Data, Cloud Computing, E-obrazovanje, Internet inteligentnih uređaja, Pametni gradovi.
- Programima i trendovima na najznačajnijim svetskim univerzitetima

Studijski program Softversko inženjerstvo i elektronsko poslovanje usklađen je sa studijskim programima doktorskih studija među kojima se ističu:

Sličnost sa drugim studijskim programima:
1. Univerzitet: Concordia University, Kanada
Program: Software Engineering
Adresa: https://www.concordia.ca/academics/graduate/software-engineering-phd.html
2. Univerzitet: University College London, Velika Britanija
Program:Computer Science MPhil/PhD
Adresa: https://www.ucl.ac.uk/prospective-students/graduate/research-degrees/computer-science-mphil-phd
3. Univerzitet: Carnegie Mellon University, SAD
Program: Software Organization and Properties, Software Notations and Tools, Software Creation and Management
Adresa: https://se-phd.isri.cmu.edu/research/index.html
4. Univerzitet: University of Ottawa, Kanada
Program: Electronic business
Adresa: https://catalogue.uottawa.ca/en/graduate/doctorate-philosophy-electronic-business/#Coursestext
5. Univerzitet: TU Wien, Austrija
Program: Vienna PhD School of Informatics
Adresa: https://tiss.tuwien.ac.at/curriculum/public/curriculum.xhtml?dswid=1868&dsrid=959&key=63764
6. Univerzitet: New Castle University, Velika Britanija
Program: Cloud computing for big data
Adresa: https://www.ncl.ac.uk/bigdata/programme/
7. Univerzitet: University of Minho, Portugalija
Program: Information systems and technologies
Adresa: https://www.uminho.pt/EN/education/educational-offer/_layouts/15/UMinho.PortalUM.UI/Pages/CatalogoCursoDetail.aspx?itemId=3452&catId=10